Wymiana matek pszczelich

Proszę obejrzeć film po prawej. Przedstawiono w nim dwa proste sposoby wymiany matki pszczelej – są one bardzo skuteczne. Jeden zakłada osierocenie rodziny bezpośrednio przed podaniem matki hodowlanej, w drugim przypadku natomiast poddanie królowej następuje 2 tygodnie po osieroceniu. Jest miedzy nimi ogromna różnica w zachowaniu pszczół. Generalnie łatwiej przyjmowana jest matka po dłuższym osieroceniu rodziny. Jednak nie należy przekraczać okresu 15 dni gdyż w rodzinie mogą pojawić się trutówki – robotnice zdolne do rozrodu partenogenetycznego. Będą one zabijać każdą podaną królową. Nie różnią się wyglądem od pozostałych robotnic dlatego jest je niezmiernie trudno usunąć. Jedna rzecz wymaga komentarza – otóż robotnice towarzyszące matce podczas transportu należy każdorazowo usunąć. Mogą one wzmagać agresję robotnic osieroconego roju w stosunku do poddawanej nowej królowej.

Trudna wymana matki pszczelej, sposób niezawodny:

Gdyby oba sposoby zawodziły – przy wyjątkowo opornych rodzinach, można postąpić tak:

-Każdorazowo usunąć lub zniszczyć dotychczasową matkę pszczelą.

-Założyć do ulika wąż podłączony do CO2.

-Uśpić pszczoły odkręcając dopływ gazu w adekwatnej ilości do objętości ula. Należy tak dobrać przepływ aby pszczoły znieruchomiały w ciągu 30-45 sek.

(Info: U pszczół dochodzi do rozwoju kwasicy oddechowej. CO2 rozpuszcza się w ich płynach ustrojowych powodując powstanie kwasu węglowego. Obniżenie pH powoduje zaburzenia w przewodnictwie nerwowym i utratę przytomności przez pszczoły. Nie jest to tożsame z uduszeniem przez co2!!!. Nie można tego efektu osiągnąć dusząc pszczoły w szczelnym zamknięciu. W takim wypadku przy braku dostępu tlenu dojdzie do śmierci znacznej części robotnic. Jednak przy ” polewniu, zanurzeniu ” pszczół w strumieniu CO2 mają one nadal dostęp do tlenu, a uśpienie wywołuje jedynie CO2 i kwasica – nazwana fachowo kwasicą oddechową.)

-Następnie należy wpuścić do środka królową, tak aby też usnęła z powodu kwasicy oddechowej wywołanej gazem. Kiedy zaśnie należy wyłączyć dopływ gazu i ustawić ul w zwykłym miejsciu zamykając wylot do czasu pełnego obudzenia się pszczół. Zbyt szybkie opuszczenie ula przez robotnice może doprowadzić do ich gubiebnia – ponieważ są pamięciowo zresetowane- na czym nam zależy – nie pamiętają starej matki. Jednak efektem ubocznym jest zapominanie miejsca ustawienia ula również! Wykonanie zabiegu późnym wieczorem gdy na dworze jest ciemno jest bardzo pomocne. Do rana pszczoły nie będą skłonne do odbywania lotów – więc ryzyko gubienia się jest minimalizowane.

Ważne! Pamietajmy o pszczołach znajdujących się na wylocie i w wężu ula – nie uśpione mogą zagrozić nowej matce.

Pszczoły po obudzeniu zaakceptują każdą podaną królową. Warunkiem powodzenia jest wykonanie zabiegu po ustaniu lotu pszczół, a więc w nocy tak aby każda! robotnica została głeboko uśpiona. Te które nie ulegną pełnej narkozie nadal mogą stanowić zagrożenie dla nowo podanej matki i najpewniej ją uszkodzą lub zabiją.

Niewątpliwą zaletą tej metody jest łatwość i szybkość podania każdej matki. Olbrzymią wadą natomiast jest skrócenie życia robotnic o około 25%. Jednocześnie jeśli zabieg wykonamy jesienią to pszczoły szykujące się do zimy i wpadające w stan względnej diapauzy (zmian fizjologicznych związanych z zimowaniem) wyjdą z tego procesu do pełnej aktywności. Spowoduje to ,że mogą nie dotrwać do zimy a tym bardziej wiosny. Dlatego sposób z CO2 należy stosować najpóźniej do końca lipca. Wyjątkowo, przy poddawaniu wybitnie cennych matek później. Należy się jednak liczyć z tym ,że rodziny takie będzie trzeba zasilić czerwiem na wygryzieniu, tak aby szybko uzupełnić niedobory krótkowiecznych robotnic, jeszcze przed zimą. W środku sezonu skrócenie życia robotnic przy szybkim rozpoczęciu czerwienia przez nowo podaną matkę nie wpłynie na rozwój koloni w zauważalny sposób.