Sierpień w rodzinie pszczelej

 

W sierpniu kontynuujemy prace rozpoczęte w lipcu, nadal dokarmiamy pszczoły syropem. Pamiętajmy aby robić to wieczorem aby nie stymulować rabunków, o których słów kilka poniżej. Dopilnujmy też aby nie zalać gniazd pokarmem aby matka miała miejsce na składanie jaj. Jest to niezmiernie ważne!

 

Agresja u pszczół w sierpniu

fot.1 Pszczoła rabująca napadnięta przez strażniczkę na godzinie 5, oraz na godznie 4:30 czarna bezwłosa stara pszczoła rabująca. Pszczoły rabujące w wyniku starości lub przeciskania się przez inne pszczoły i walki , z powodu przeczesywania przez strażniczki często tracą włosy. Należy jednak zachować ostrożność gdyż jedna z chorób wirusowych pszczół również obiawia się zczernieniem oskórka oraz wypadaniem Rodziny pszczele jak i każda robotnica z osobna potrafią bronić się przed agresorem. Co lub kogo uznają za agresora zależy od cech genetycznych danej rodziny pszczelej jak również od stopnia realnego zagrożenia życia robotnicy czy też roju.

Pojedyncza robotnica podczas zbierania pokarmu użądli jedynie zgnieciona lub chwycona w rękę, podczas gdy rój jako jeden organizm może zachować się inaczej.
Zadaniem osoby hodującej pszczoły jest łagodzenie instynktu obronnego pszczół i cel ten mozna osiągnać traktując pszczoły z najwyższą ostrożnością i delikatnością, bez gwałtownych ruchów oraz bez zgniatania robotnic. Zgniecone wydzielają feromony w postaci jadu pszczelego który to aktywizuje pozostałe pszczoły do zwiększonej czujności ,a tym samym w szybkim czasie do agresji.

Czynniki wywołujące agresję u pszczół to najczęściej:

– Gniecenie pszczół podczas przeglądów wywołuje masowy atak roju
– Gwałtowne i szybkie ruchy przed wylotem powoduje atak pszczół strażniczek z rodzin które je posiadają. Są rodziny które strażniczek prawie nie wystawiają.
– Ostre zapachy i ciemny włochaty ubiór w tym zapch perfum, potu. Kojarzone są przez pszczoły z zagrożeniem w postaci borsuków czy też niedźwiedzi. Pszczoły w ulach obserwacyjnych mające stały kontakt z zapachami domowymi są jednakże znacznie bardziej neutralnie do nich nastawione – poprostu od narodzin znają zapach, który nie kojarzy się z zagrożeniem.
– Otwieranie gniazda w czasie nie sprzyjającej pogody a więc przed burzą, przy silnym wietrze, przy deszczu i chłodzie gdy w ulu jest dużo pszczół starych
– Głodne pszczoły przy otwieraniu gniazda mogą być bardzo agresywne dlatego jeśli nie ma pożytku w okolicy należy pszczoły przez 2 kolejne dni przed rozbiorem gniazda karmić syropem
– W drugiej połowie lata pszczoły są bardziej agresywne niż wiosną i jesienią. Wynika to ze struktury wiekowej i siły rodziny
– Dym użyty w nadmiarze u głodnych rodzin może działać paradoksalnie bardzo drażniąco na pszczoły.
– Stukanie w ul i drażnienie pszczół przez dłuższy czas prowadzi do wzrostu ilości pszczół strażniczek co przekłada się na zwiększoną agresję w okolicy wejścia do gniazda.
– W czasie występowania tzw. rabunków pszczoły są nastawione na atak lub obronę, obydwie rodziny uczestniczące w tym procederze mogą wykazywać zwiększoną agresywność
Łagodzenie agrsji polega na hodowli pszczół łagodnych lini, delikatnym obchodzeniu się z pszczołami i unikaniu czynników wywołujących agresję. Należy zwrócić uwagę iż pszczoły z ulików obserwacyjnych są zdecydowanie łagodniejsze niż z regularnych uli. Wynika to z małego otworu wyjsciowego co utrudnia strażniczkom szybką rekrutację kolejnych atakujących robotnic, oraz z nikłej siły rodzin w tych ulikach. Rodziny takie osiągają około 5% siły pełnej rodziny z konwencjonalnego ula.

 

Rabunki , pszczoły rabusie

Pszczoły obdarzone są instynktem poszukiwawczym. Uwielbiają szukać słodkich substancji i mają doskonały węch. Stare spracowane zbieraczki w okresach bezpożytowych ,gdy kwitnie mało roślin lub są one nie warte uwagi ze względu na nikłą wydajność nektarową, szukają pożywienia w obcych ulach. Jeśli wejscie jest słabo bronione bez przeszkód dostają się do miodu i napełnione do granic mozliwości lecą do swojego ula werbując kolejne pszczoły rabujące. Jesli rodzina okradana nie zacznie się bronić wkrótce może stracić cały zapas pokarmu. Jesli natomiast postawi się złodziejom dochodzi do zaciętych walk w okolicy wylotu i we wnętrzu napadniętego ula. Jeśli różnica w liczebnosci robotnic jest duża na kożyść rabusiów to rodzina napadnięta przerywa opór w chwili ścięcia ich królowej. Część robotnic z rodziny napadniętej może też przyłączyć się do rabusiów. Rabunki najczęściej mają miejsce po przekwitnięciu lip jeśli w okolicy kończy się obfity pożytek. Okres niebezpieczny trwa do jesieni w niektórych miejscach, w innych do zakwitnięcia roślin późnego lata.
Dlatego należy uniknąć podkarmiania pszczół na zewnątrz poza ulem , prowokuje to pszczoły do tańców okręcanych sugerujących bardzo bliskie wystapienie pokarmu. Pszczoły wtedy penetrują pobliskie okolice wciskając sie do mieszkań i innych uli w pobliżu co może sprawić kłopoty i przyczynić się do powstania rabuknków. Podkarmianie pszczół z podkarmiaczki stosuje się zawsze po ustaniu lotów pszczół , tylko wyjątkowo gdy pszczoły umierają z głodu w innych terminach dnia.
Charakterystycznym widokiem są walki staczane na wylotku oraz ciężkie ledwo lecące pszczoły startujące z rabowanego ula. Jeśli nie ma walk czekamy aż zbliży się wieczór. Po ustaniu lotów pszczół zamykamy wylot ula rabowanego na jeden dzień. Wieczorem kolejnego dnia po ustaniu lotów zamykamy rodzinę która rabowała, a otwieramy ul rabowany. W ten sposób pszczoły rabujące nauczą się ,że nic nie znajdą już w ulu rabowanym. Takie na przemienne zamykanie uli należy stosować przynajmniej przez 5 kolejnych dni. Jeśli nie daje to rezultatu dłużej do czasu pojawienia się pozytku lub znacznego pogorszenia się pogody.
Czasem bez wywiezienia pszczół w inne miejsce nie udaje się zakończyć rabunków.
Podsumowując nie należy stwarzać sytuacji które rabunek mogą wywołać, a więc nie karmić pszczół w dzień i nie wystawiać na balkon czy parapet plastrów z miodem lub miodu albo syropu. Powoduje to podniecenie pszczół i ich loty zwiadowcze w najbliższej okolicy.