Barica większy, Galleria mellonella

  • Śmiertelność 25% 25%
  • Zakaźność 90% 90%
  • Trudność leczenia 20% 20%

Objawy

Inwazje występują najczęściej w słabych rodzinach, przy niedostosowaniu wielkości gniazda do siły rodziny, w ulach, w których nie są przestrzegane zasady higieny. Zasadnicze znaczenie w rozpoznaniu ma stwierdzenie zniszczonych plastrów, niekiedy całkowite, z pozostałościami resztek oprzędów, odchodów gąsienic i kokonów poczwarek oraz bardzo ruchliwych gąsienic, zwłaszcza na plastrach ciemnych, słabo obsiadanych lub nieobsiadanych przez pszczoły. Pewne znaczenie ma wykrycie zmian w czerwiu spowodowanych drążeniem korytarzy w plastrach przez żerujące gąsienice. W tych przypadkach występują pszczoły z zaburzeniami rozwojowymi, czerw odwrócony, komórki z woskowymi kryzami zasklepione wieczkiem z otworkiem. Często zamierają poczwarki z zaburzeniami rozwojowymi. Na ziemi przed wylotkami uli i na deseczce wylotowej spotyka się zamarły czerw i pszczoły usunięte z ula. Wskazane jest trzymanie silnych rodzin zaopatrzonych obficie w pokarm, zapobieganie chorobom osłabiającym rodziny, przestrzeganie zasad higieny w ulu, odkażanie plastrów przed wstawieniem do ula oraz przed magazynowaniem.

Opis pasożyta

Barciak większy, motylka woskowa (Galleria mellonella) jest najważniejszym szkodnikiem wosk-u; uszkadza on ponadto zapasy miodu i pyłku. W następstwie żerowania larw G. mellonella plastry zostają uszkodzone, zaś przy masowej inwazji całkowicie zniszczone. Inwazja powoduje przy tym niepokojenie czerwia, zamieranie poczwarek, a u pszczół niedorozwój skrzydełek, nóżek i odwłoka.
Galleria mellonella (typ Arthropoda, gromada Insecta, rząd l.epidoptera) jest motylem zabarwionym na szaro. Długość ciała samic wynosi 19 mm, rozpiętość skrzydeł 38 mm. Samce są nieco mniejsze i jaśniej zabarwione . Samice po 4-10 dniach po przepoczwarzeniu składają 300-600 jajeczek zabarwionych na kremowobiało lub różowo na nieobsiadariych przez pszczoły plastrach, w szparach dennicy i ścian ula oraz między listewkami ramek. Z jajeczek po 3 5 dniach w 29—35°C i po 30 dniach w 18°C wylęgają się bardzo ruchliwe, żarłoczne larwy (28 mm) koloru białego, których grzbietowa i boczna powierzchnia ciała ciemnieje w miarę upływu czasu. Larwy żerują najczęściej na starych plastrach powalanych resztkami kału i oprzędem czerwia. Larwy przeobrażają się w poczwarki otoczone kokonem koloru szarobiałego Cykl rozwojowy G. mellonella jest ściśle uzależniony od temperatury otoczenia i trwa od 5 dni do 6 miesięcy. Długość życia barciaka waha się od 3 do 30 dni.

Leczenie

Plastry na których żerują gąsienice należy ostukiwać i ścinać zasklepy z wydrążonymi chodnikami. Plastry silnie porażone są usuwane z uli, zaś woszczyna jest przetapiana. Ważne znaczenie posiada dostosowanie wielkości gniazda do siły rodziny, przestrzeganie zasad higieny w ulu i w magazynach plastrów. Plastry po odkażeniu należy magazynować w szczelnych pomieszczeniach w celu niedopuszczenia do ich uszkodzenia przez G. mellonella.
Zalecane jest odkażanie plastrów przez siarkowanie, ekspozycję na opary kwasu octowego stęSonego lub na wysoką, względnie niską temperaturę. Siarkowanie przeprowadza się w szafach lub komorach przeznaczonych do przechowywania plastrów, skrzyniach lub uszczelnionych nadstawkach, spalając 50-100 g siarki/m3 pojemności pomieszczenia. Po wstawieniu naczynia z płonącymi węglami, na które nasypuje się -siarkę do pomieszczenia z odkaSanymi plastrami, zamyka się je szczelnie pod koniec spalania. Plastry pozostają pod zamknięciem przez 24-36 godzin. Wydzielony podczas spalania dwutlenek siarki nie uszkadza jaj i poczwarek G. mellonella. Dlatego też zabieg siarkowania naleSy powtórzyć dwukrotnie w odstępach 2 -tygodniowych, oraz po 4-5 tygodniach po pierwszym odkżeniu.
Odkażanie plastrów w oparach kwasu octowego lodowatego przeprowadza się w sposób identyczny jak w chorobie zarodnikowcowej. Ponieważ opary kwasu octowego stężonego nie niszczą jaj barciaka, zabieg powtarza się po 2 tygodniach. Eksponowanie plastrów przez 24 godziny w komorach z wdmuchiwanym powietrzem o temperaturze 48°C, względnie poddanie plastrów działaniu temperatury -7°C przez 4,5 godziny, – 12°C przez 3 godziny lub -15°C przez 2 godziny likwiduje G. mellonella. W wielu krajach do zwalczania G. mellonella jest stosowana krystaliczna toksyna Bacillus thuringiensis (CERTAN-R, SAN-210). Rozpuszczony w wodzie handlowy preparat toksyny służy do spryskiwania plastrów i wnętrza uli.
Znacznie łatwiejszym sposobem radzenia sobie z inwazją jest separowanie plastrów i narażenie ich na wysuszające działanie powietrza w mieszkaniu lub na wolnym powietrzu. Należy każdy plaster umiescić oddzielnie. W ten sposób larwy i jaja usychają co przerywa cykl rozwojowy barciaka.

Źródło:
PODSTAWY ROZPOZNAWANIA NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCYCH CHORÓB
CZERWIA I PSZCZÓŁ
Dr Marek W. Chmielewski
Pracownia Chorób Owadów Użytkowych
Katedra Epizootiologii i Klinika Chorób Zakaźnych Zwierząt
Wydział Medycyny Weterynaryjnej
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
20-612 Lublin, ul. Głęboka 30
e-mail: marek.chmielewski@up.lublin.p
*** Link: Choroby pszczół UP.Lublin.pl ***

Views: 48